Badrian en Meijer hoorden dat er persoonsbewijzen gedrukt werden en wilden daar meer van weten. Door ze te drukken, was je niet meer afhankelijk van gestolen persoonsbewijzen. Ze kwamen in contact met Gerrit van der Veen en Duwaer. Van der Veen was een beeldhouwer die gelijk aan het begin van de oorlog in verzet kwam. Als kunstenaar was hij niet van plan zich aan te sluiten bij de cultuurkamer. Hij werkte samen met drukker Duwaer.
Duwaer had typograaf Stiebner op een zondagochtend gevraagd om hem uit te leggen hoe hij met een nieuw drukmachine van Monotype moest omgaan. Stiebner begreep dat dit om illegaal drukwerk ging. Ze kwamen overeen dat het makkelijker was om Stiebner zelf de drukmachine te laten bedienen dan dat hij het Duwaer leerde. Stiebner kwam op deze manier in het verzet terecht. Het werd hem gevraagd en het kwam niet in hem op om te weigeren. De persoonsbewijzen werden gedrukt met het lettertype Gill en de drukkers hadden allemaal het lettertype Nobel. Gerrit van der Veen was geen expert, hij zag geen verschil. Voor Stiebner was het wel van belang. Stiebner: ‘En er was nog een moeilijkheid: de letters van de Staatsdrukkerij hadden een bepaalde hoogte, die van ons waren kleiner. Ik wist dat ze de goede hadden bij een andere drukkerij, bij de Bussy, ik had ze er zelf geleverd. Daar heb ik ze ook weer weggehaald.’
Naast het juiste lettertype was het papier een probleem. Stiebner kende de directeur van de staatsdrukkerij. Hij ging er naartoe. De directeur zijn reactie was dat hij dat in zijn positie geen papier aan het verzet kon leveren. Hij verwees hem vervolgens wel naar een medewerker, die het juiste papier netjes leverde. Daarna haalden ze het rechtstreeks bij de leverancier Van Gelder.’[i]
De eerste drukken waren zonder watermerk. Ook was de kleur van het papier anders, de blauwpaarse lijnen om o.a. de zegel heen, werden bruinpaars.
De afbeelding van het persoonsbewijs van Helena Keijzer komt uit het archief van Matthijs de Die le Clercq. Het Pb is iets te kort in de breedte. Er is geen watermerk op te vinden.
[i] Die man had moeten blijven leven. Gerrit Jan van der Veen en het verzet. Anita van Ommeren en Ageeth Scherphuis. Sijthoff- Amsterdam 1988. Vanaf blz. 69 foto’s blz. 84 en 85.
